W ramach dzisiejszego wpisu chciałbym się z Wami cofnąć o wiele setek lat w przeszłość – do czasów, kiedy obecną Wielką Brytanię zamieszkiwały plemiona Anglów, Saksonów i Jutów, którzy to komunikowali się przy pomocy języka staroangielskiego. Nie zamierzam Was zanudzać regułami gramatycznymi i suchą teorią, a jedynie zaprezentować najpowszechniej używane przez te ludy słowa i wyrażenia. Zacznijmy od najbardziej podstawowej części mowy, a więc…rzeczowników!
Rzeczownik po staroangielsku | Angielski odpowiednik | Tłumaczenie polskie |
Adl | Disease, sickness | Choroba |
Æ | Law | Prawo |
Æht | Property | Własność |
Ærende | Message | Wiadomość |
Æsc | Spear | Włócznia |
Æscplega | Battle | Walka, potyczka |
Æþeling | Prince | Książę |
Aglæca | Monster | Potwór |
Anda | Hostility | Wrogość |
Andgit | Meaning | Znaczenie |
Andsaca | Enemy | Wróg |
Andwlita | Face | Twarz |
Angel | Hook | Hak |
Anginn | Beginning | Początek |
Anlicnes | Image | Obraz |
Anwealda | Ruler | Władca |
Ar | Copper | Miedź |
Aþ | Oath | Przysięga |
Attor | Venom | Trucizna |
Awiht | Anything | Cokolwiek |
Bæc | Back | Plecy |
Bæcere | Baker | Piekarz |
Bæl | Fire | Ogień |
Bæþ | Bath | Kąpiel |
Banhus | Body | Ciało |
Bar | Boar | Dzik |
Bat | Boat | Łódź |
Beacen | Sign | Znak |
Beadurinc | Warrior | Wojownik |
Beaggyfa | Lord | Pan, władca |
Beaghord | Treasure | Skarb |
Bealu | Misery | Nędza |
Beam | Tree | Drzewo |
Bearn | Child, son | Dziecko, syn |
Benc | Bench | Ławka |
Benn | Wound | Rana |
Beor | Beer | Piwo |
Beorg | Mountain | Góra |
Beorn | Man | Mężczyzna |
Bill | Sword | Miecz |
Blæd | Glory | Chwała, cześć |
Blod | Blood | Krew |
Boc | Book | Książka |
Bricg | Bridge | Most |
Brim | Sea | Morze |
Broþor | Brother | Brat |
Burh | Stronghold | Twierdza |
Ceaster | Town | Miasto, osada |
Cicen | Chicken | Kurczak |
Cirice | Church | Kościół |
Cniht | Youth | Młodzieniec |
Cwen | Woman, queen | Kobieta, królowa |
Cyning | King | Król |
Cyse | Cheese | Ser |
Dæg | Day | Dzień |
Dema | Judge | Sędzia |
Deofol | Devil | Diabeł |
Dream | Joy | Radość |
Duru | Door | Drzwi |
Ea | River | Rzeka |
Ealdor | Life | Życie |
Earfoþ | Work | Praca |
Ecg | Sword | Miecz |
Ege | Fear | Strach |
Ellen | Courage | Odwaga |
Engel | Angel | Anioł |
Fæder | Father | Ojciec |
Feax | Hair | Włosy |
Feond | Enemy | Wróg |
Ferhþ | Mind | Umysł |
Folde | Ground | Ziemia |
Folme | Hand | Ręka |
Forst | Frost | Chłód |
Friþ | Peace | Pokój |
Fugol | Bird | Ptak |
Fyren | Crime | Występek |
Gast | Spirit | Duch |
Gear | Year | Rok |
Gebed | Prayer | Modlitwa |
Gedwyld | Error | Błąd |
Gereord | Voice | Głos |
Geþeode | Language | Język |
Giedd | Word | Słowo |
Giefu | Gift | Prezent, podarek |
Guþ | War | Wojna |
Hæleþ | Hero | Bohater |
Half | Bread | Chleb |
Ham | Home | Dom |
Heafod | Head | Głowa |
Helm | Helmet | Hełm |
Heofon | Heaven | Niebo |
Here | Army | Armia |
Hleo | Shelter | Schronienie |
Holt | Forest | Las |
Hund | Hound | Pies |
Hus | House | Dom |
Hyge | Heart | Serce |
Ides | Lady | Pani |
Isen | Iron | Żelazo |
Lar | Teaching | Nauka |
Leode | People | Lud, ludzie |
Leoht | Light | Światło |
Leoþ | Song | Pieśń |
Lind | Shield | Tarcza |
Lufu | Love | Miłość |
Lyft | Air | Powietrze |
Mearc | Border | Granica |
Mearh | Horse | Koń |
Meodo | Mead | Miód pitny |
Mere | Lake | Jezioro |
Modor | Mother | Matka |
Mona | Moon | Księżyc |
Mund | Hand | Ręka |
Mynster | Monastery | Klasztor |
Nædre | Snake | Wąż |
Niþ | Hatred | Nienawiść |
Pæþ | Path | Droga |
Preost | Priest | Ksiądz |
Ræd | Advice | Rada |
Rice | Kingdom | Królestwo |
Sawol | Soul | Dusza |
Sceadu | Shadow | Cień |
Sceat | Region | Region |
Sceatt | Money | Pieniądze |
Sige | Victory | Zwycięstwo |
Siþ | Fate | Los |
Sorg | Trouble | Problem |
Spell | Story | Opowieść |
Stan | Stone | Kamień |
Stræl | Arrow | Strzała |
Sunne | Sun | Słońce |
Sunnu | Son | Syn |
Sweostor | Daughter | Córka |
Symbel | Feast | Uczta |
Þeaw | Custom | Zwyczaj |
Þeod | Nation | Naród |
Þeow | Servant | Sługa |
Tid | Time | Czas |
Treow | Faith | Wiara |
Tungol | Star | Gwiazda |
Wæstm | Fruit | Owoc |
Wif | Wife | Żona |
Wita | Counsellor | Doradca |
Wite | Punishment | Kara |
With | Creature | Stworzenie |
Wolcen | Cloud | Chmura |
Woruld | World | Świat |
Wundor | Miracle | Cud |
Wyrd | Fate | Los |
Wyrm | Worm | Robak |
Yrre | Anger | Złość |
Yþ | Wave | Fala |
Niezwykle intrygujące jest, że studiując na bazie podań i zachowanych tekstów słowa używane przez Anglów, Saksonów i Jutów wyciągnąć można wnioski odnośnie tego, co było dla nich ważne, czym się zajmowali oraz jak spędzali wolny czas. W następnym artykule zgłębimy ich kulturę nieco bardziej, zapoznając się z używanymi w języku staroangielskim czasownikami. Już teraz zapraszam do jego lektury!